نمودارهای کندل استیک یا همان نمودار شمعی، یکی از انواع نمودارهای قیمت در تحلیل تکنیکال است. این نمودار از لحاظ ظاهری شبیه به شمع بوده و زادگاه آن کشور ژاپن است و با نام شمع‌های ژاپنی نیز شناخته می‌شود. در این نمودار 4 قیمت در یک دوره و خلاصه اتفاقات بازار قابل مشاهده است. به همین علت، این روزها افراد بسیاری به آموزش معامله با کندل دوجی علاقه‌مند شده‌اند. چرا که کندل‌ها، الگوهایی را تشکیل می‌دهند که شرایط بازار را کاملاً به نمایش می‌گذارند. آشنایی با کندل دوجی در تحلیل تکنیکال بسیار موثر و کمک کننده است و افراد با استفاده از این نمودار می‌توانند در تشخیص روندها و نقاط بازگشتی قیمت موفق‌تر عمل کنند. اما اگر در این زمینه مبتدی هستید، نگران نباشید در این مقاله به تفکیک به بررسی موارد مهمی همچون انواع کندل دوجی، الگوی سه کندلی به همراه دوجی و غیره خواهیم پرداخت.
کندل چیست؟
قبل از آشنایی با کندل دوجی، بهتر است توضیح مختصری را در رابطه با کندل‌ها در اختیار شما قرار دهیم. اگر نمودارهای کندل استیک را مشاهده کنید، در می‌یابید که این نمودارها از کنار هم قرار گرفتن کندل‌های منفی و مثبت شکل می‌گیرند. در واقع، ارزش زمانی هر کدام از این کندل‌ها با دیگری برابر است و در تنظیمات زمان فریم نمودار قابل تغییر می‌باشد. هر کندل در نمودار کندل استیک از 4 قسمت تشکیل شده که شامل اولین قیمت، بیشترین قیمت، کمترین قیمت و آخرین قیمت است.
کندل دوجی چیست؟
کندل دوجی که با نام ستاره دوجی نیز شناخته می‌شود، یکی از بخش‌های مختلف الگوهای شمعی است و در تحلیل تکنیکال کاربرد زیادی دارند. ظاهر یک کندل دوجی مانند علامت صلیب و یا (+) است که هر چه طول سایه‌ها بیشتر باشد، کندل دوجی پر قدرت‌تر عمل می‌کند.
بدنه کندل‌های دوجی بسیار کوچک هستند و این موضوع به علت نزدیک و یا حتی برابر بودن قیمت آغاز و قیمت پایانی می‌باشد. کندل دوجی اغلب به عنوان یک نشانه سردرگمی یا عدم اطمینان در بازار تفسیر می‌شود. این موضوع می‌تواند نشان دهنده این باشد که خریداران و فروشندگان در حال حاضر در حال مبارزه برای کنترل قیمت هستند.
تحلیلگران تکنیکال از کندل دوجی برای شناسایی نقاط ورود یا خروج از معاملات استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، یک کندل دوجی استاندارد در انتهای یک روند صعودی، می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند به نزولی باشد.
البته، مانند هر الگوی شمعی دیگری، کندل دوجی به تنهایی نباید برای تصمیم گیری در مورد معامله استفاده شود و باید سایر عوامل، مانند حجم معاملات و روند کلی بازار نیز در نظر گرفته شود.
همچنین، شکل و رنگ کندل‌ها بر اساس اتفاقاتی که در بازار رخ می‌دهد، می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال؛ اگر قیمت آخرین معامله بیشتر از قیمت اولین معامله صورت گرفته باشد، کندل تو خالی یا به شکل سبز نمایان می‌شود.
کندل دوجی چه زمانی تشکیل می‌شود؟
کندل دوجی زمانی شکل می‌گیرد که قیمت شروع و بسته شدن یک جفت ارز، تقریباً یکسان است و در نتیجه شمعدانی با بدنه بسیار کوچکتر و سایه‌های بلندتر ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، بدنه کندل دوجی بسیار کوچک است و سایه‌های بالایی و پایینی آن می‌توانند بلند یا کوتاه باشند.
کندل دوجی معمولاً نشان‌دهنده تعادل بین قدرت خریداران و فروشندگان است. در این شرایط، خریداران و فروشندگان نمی‌توانند قیمت را به سمت خود بکشند و در نتیجه، قیمت در محدوده‌ای مشخص باقی می‌ماند.
کندل دوجی می‌تواند در هر بازه زمانی، از یک دقیقه تا یک ماه، تشکیل شود. با این حال، کندل‌های دوجی که در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر تشکیل می‌شوند، معمولاً معتبرتر هستند. به عنوان مثال، اگر کندل دوجی در انتهای یک روند صعودی تشکیل شود، می‌تواند نشان‌دهنده تغییر روند به سمت نزولی باشد. علاوه بر این، کندل دوجی ممکن است نقطه‌ای از تغییر جهت را نمایش دهد. این بدین معنی است که وقتی بازار از یک روند صعودی به یک روند نزولی یا بالعکس تغییر می‌کند، این نمودار می‌تواند به عنوان یک نشانگر تقلب قیمتی عمل کند و بازگشت موقت به روند قبلی را نمایش دهد. با این حال، کندل دوجی به تنهایی نمی‌تواند سیگنال قطعی برای تغییر روند باشد. معامله‌گران باید سایر عوامل تکنیکال و بنیادی را نیز در نظر بگیرند تا بتوانند تصمیم‌گیری صحیح و منطقی داشته باشند.
پیشنهاد می‌کنیم برای استفاده بهینه‌تر از کندل‌های دوجی از الگوها و شاخص‌های تحلیلی دیگر کمک بگیرید تا تصمیمات بهتری در رابطه با انجام معاملات صورت گیرد.
نکات مهم در تحلیل تکنیکال کندل دوجی
کندل دوجی، یک الگوی نموداری مهم در تحلیل تکنیکال است و می‌تواند نشان دهنده تحولاتی در قیمت باشد. اما بهتر است قبل از یادگیری نکات و آموزش کندل دوجی در تحلیل تکنیکال، به موارد زیر توجه کنید.
مکان قرارگیری کندل
مکان قرارگیری کندل‌ها در الگوهای قبلی و بعدی برای شناسایی نقاط تحول بسیار مهم هستند. برای مثال؛ اگر کندل دوجی بعد از یک روند صعودی قرار بگیرد، می‌تواند نشان دهنده علامتی برای تقلب قیمتی یا ترندهای داغ باشد.
تایید کننده‌ها
برای تایید الگوی کندل دوجی‌ها، می‌توان به شواهد مهمی مانند حجم معاملات، الگوهای قبلی و حرکت قیمت پس از آن مراجعه کرد. بررسی این موارد برای تصمیم گیری معاملات و خرید و فرش بسیار می‌تواند موثر باشد.
دم‌ها
دم‌های بالا و پایین کندل دوجی‌ها نشانگر نوسانات قیمتی در بازار است. دم بالا درجه اهمیت بیشتری نسبت به دم پایین دارد و نشانه‌ی تمایل به صعود می‌باشد. در مقابل، دم پایین نشانه‌ی تمایل به نزول است.
اندازه کندل
اندازه کندل، می‌تواند نشان دهنده تغییرات قیمتی باشد. به هر میزان که کندل کوچکتر باشد، به ندرت تغییر زیادی در قیمت نشان داده می‌شود و ممکن است نقشی مبهم داشته باشد. از طرفی دیگر، کندل بزرگتر می‌تواند نشانگر حرکت قیمتی قوی‌تر باشد.
انواع کندل دوجی
به طور کلی پنج نوع معمولی از شمعدان‌های دوجی وجود دارد که نشان دهنده روندهای مختلف و شرایط بازار است که در ادامه به معرفی هر یک می‌پردازیم. کندل دوجی بر اساس طول سایه و جایگاه خود به چند دسته مهم تقسیم بندی می‌شود. از مهمترین تقسیم بندی کندل دوجی می‌توان به دوجی ۴ قیمت (The 4 Price Doji) ، دوجی سنگ قبر Gravestone Doji))، دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)، دوجی خنثی (Neutral Doji) و دوجی سایه بلند (Long-legged Doji) اشاره نمود. در ادامه به تفکیک به بررسی هر یک می‌پردازیم.
دوجی خنثی (Neutral Doji)
دوجی خنثی(Neutral Doji)، ساده‌ترین نوع دوجی است و بدنه‌ای تقریباً نامرئی دارد و معمولاً سایه‌های پایین و بالای آن هم اندازه می‌باشند. دوجی خنثی ذمعمولاً زمانی شکل می‌گیرد که قدرت خریداران و فروشندگان به یک اندازه و متعادل باشد. اما در نظر داشته باشید، دوجی خنثی سیگنالی برای مسیر حرکت شما در بازار صادر نمی‌کند. معامله گران این نوع دوجی را یک الگوی ادامه دهنده روند در نظر می‌گیرند و ممکن است پس از تشکیل دوجی خنثی با تغییر روند مواجه شوند. علاوه بر این، اگر کندل دوجی خنثی پس از کندل صعودی قوی شکل گیرد، معامله گران آن را سیگنالی برای خرید شناسایی می‌کنند.
همچنین، اگر یک کندل صعودی در سایه بالای دوجی شکل گیرد و کف آن از کف کندل دوجی بالاتر باشد، باز هم نشان دهنده یک سیگنال صعودی است. بر عکس این موضوع نیز روند سیگنال نزولی را نمایش خواهد داد.
دوجی سایه بلند (Long-legged Doji)
همانطور که از نام دوجی سایه بلند (Long-legged Doji) پیداست، سایه‌های بلندی دارد و این موضوع نشان دهنده تلاش خریداران و فروشندگان برای کاهش و افزایش قیمت است. اما این نبرد در انتها هیچ برنده‌ای نداشته است. هنگامی که دوجی سایه بلند بر روی نمودار دارایی‌هایی مختلف تشکیل شود، معامله گران باید به قیمت پایانی کندل توجه کنند. در واقع، اگر قیمت نهایی پایین‌تر از نقطه میانی کندل باشد، سیگنال نزولی شکل می‌گیرد. در مقابل، اگر قیمت نهایی بالاتر از نقطه میانی کندل باشد، سیگنال خرید به شکل صعودی در نظر گرفته می‌شود. همچنین، اگر قیمت نهایی به طور دقیق در میان کندل باشد، به عنوان یک الگوی ادامه دهنده روند در نظر گرفته می‌شود.
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)در قسمت پایینی سایه بلندی دارد و در قسمت بالایی سایه‌ای ندارد و یا بسیار کوتاه است. ظاهر دوجی سنجاقک نشان می‌دهد که قیمت شروع، پایان و حداکثری کندل به طور تقریبی در یک نقطه است و به همین علت، کندل ظاهری شبیه به حرف انگلیسی T و یا یک سنجاقک به خود می‌گیرد. شکل گرفتن دوجی سنجاقک در انتهای یک روند نزولی، سیگنالی برای خرید را معمولاً نشان می‌دهد. در صورتی که در نزدیکی‌های سطح مقاومتی با دوجی سنجاقک مواجه شوید، بهتر است به علت احتمال تغییر روند معاملات خود را ببندید.
دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) دقیقاً نقطه معکوس دوجی سنجاقک است. در دوجی سنگ قبر قیمت‌های شروع و پایان با حداقل قیمت یکی شده و به همین علت، سایه بالای کندل بلند و سایه پایین آن به شکلی کوتاه نمایان می‌شود. حتی در مواردی ممکن است اصلا سایه پایینی ظاهر نشود. ظاهر دوجی سنگ قبر و یا (Gravestone Doji)شبیه به یک سنگ قبر و یا حرف T انگلیسی برعکس. این کندل حتی از لحاظ ظاهری نیز بر عکس شده دوجی سنجاقک است. دوجی سنگ قبر نشان می‌دهد که خریداران توانسته‌اند برای مدتی قیمت را بالا ببرند و کنترل اوضاع را بر عهده داشته باشند. اما، در نهایت در کنترل اوضاع موفق نکرده‌اند و نتوانسته‌اند روند صعودی شکل گرفته را حفظ کنند.
هنگامی که کندل دوجی (Gravestone Doji)در یک روند صعودی نمایان شود، احتمال زیاد این موضوع نشان دهنده یک تغییر روند است. همچنین، اگر در یک روند نزولی و در نزدیکی سطوح، دوجی سنگ قبر مشاهده شود، باید انتظار تغییر روند از حالت نزولی به صعودی را داشته باشیم.
دوجی ۴ قیمت (The 4 Price Doji)
دوجی ۴ قیمت (The 4 Price Doji) از دوجی‌های کمیاب و منحصر به فرد است که به طور معمول در زمان‌هایی که حجم معاملات پایین است و در بازه‌های زمانی کوتاه مدت شکل می‌گیرد. در دوجی 4 قیمت، هر چهار قیمت یعنی قسمت شروع، پایان، حداکثر و حداقل در یک نقطه قرار می‌گیرند. به همین علت، کندل استیک ثبت شده به شکل علامت منفی ظاهر می‌شود. در حقیقت، دوجی 4 قیمت نشان می‌دهد که قیمت دارایی در آن بازه زمانی حرکت خاصی نداشته و معمولاً کل آن نادیده گرفته می‌شود.
کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
شکل گرفتن کندل دوجی می‌تواند نشان دهنده پایان روند حاکم بر نمودار باشد. اما این موضوع همیشه صادق نیست. در واقع، محل و زمان تشکیل کندل‌های دوجی در نمودار می‌تواند تضعیف کننده و یا تقویت کننده تاثیر دوجی در انتهای روند باشد. به زبان ساده‌تر، شکل گرفتن کندل‌های دوجی بر روی سطوحی کهه پتانسیل خوبی برای برگشت قیمت دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. سطوح اصلاح فیبوناچی، سطوح حمایت و مقاومت از مهمترین این سطوح هستند و به اصطلاح با نام PRZ شناخته می‌شود.
الگوی کندل دوجی به همراه کندل پوشاننده (Engulfing Bar)
اگر دقیقا پس از یک روند صعودی و همزمان با رسیدن به یک سطح مقاومتی، یک کندل دوجی تشکیل شود، احتمالا شاهد پایان یک روند صعودی خواهیم بود. اما این مسئله تنها یک احتمال است و باید برای ظهور نشانه‌های دیگر دیگر منتظر ماند. در صورتی که پس از تشکیل کندل دوجی بر روی یک سطح مقاومتی، یک کندل نزولی شکل بگیرد، یعنی به طوری که کندل دوجی را به طور کامل پوشش دهد، شاهد پایان روند صعودی خواهیم بود. در این شرایط، پپیشنهاد می‌شود از معاملات خرید خارج و وارد معاملات فروش شوید. این استراتژی در روند های نزولی نیز قابل اجرا است. این بدین معنی است که اگر پس از یک روند نزولی و همزمان به رسیدن یک سطح حمایتی یک کندل دوجی تشکیل شود، نشان از پایان روند نزولی است. اما بهتر است برای ایجاد یک تاییدیه منتظر بمانید.
پس از تشکیل یک کندل دوجی بر روی یک سطح حمایتی، باید شاهد تشکیل یک کندل صعودی بمانید. یعنی به طوری که کندل دوجی را به طور کامل پوشش دهد، شاهد پایان روند نزولی خواهید بود. اگر بخواهیم این موضوع را به زبان ساده‌تر بیان کنیم، پس از تشکیل کندل دوجی در انتهای یک روند نزولی یه نشانه مهم برای کاهش فروش و پایان روند نزولی است.
الگوی سه کندلی به همراه دوجی
در صورتی که پس از یک روند صعودی و همزمان با رسیدن قیمت به سطح مقاومتی، ظاهر کندل دوجی طوری باشد که قبل از آن یک کندل صعودی و بعد از آن یک کندل نزولی شکل بگیرد، این نشان از پایان روند صعودی بوده و می‌توانید وارد معاملات فروش شوید. در نظر داشته باشید مهمترین شرط برای این الگو، این است که قیمت بسته‌شدن در سومین کندل(C3)، از پایین ترین قیمت در دوجی(L2)، کمتر ظاهر شود.
همچنین، اگر پس از یک روند نزولی و همزمان با رسیدن قیمت به یک سطح حمایتی، کندل دوجی به شکلی ظاهر شود که قبل از آن یک کندل نزولی و پس از آن یک کندل صعودی قرار داشته باشد، روند نزولی به پایان رسیده و می‌توانید وارد معاملات خرید شوید.
مهمترین شرط برای این الگو، این است که قیمت بسته‌شدن در سومین کندل(C3)، از بالاترین قیمت در دوجی(H2)، بیشتر ظاهر شود.
سخن نهایی
کندل دوجی شکل خاصی از کندل‌ها در نمودار شمعی است و معمولاً بدنه کوچک همراه با سایه‌های بلند است. این کندل نشان دهنده بلاتکلیفی و برابری قدرت خریداران و فروشندگان در بازار و معاملات است. از مهمترین انواع کندل دوجی می‌توان به موارد مهمی همچون کندل دوجی خنثی (Neutral Doji) ، دوجی سایه بلند (Long-legged Doji) ، دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) t دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) و دوجی ۴ قیمت (The 4 Price Doji) اشاره نمود که در این مقاله به تفکیک به بررسی هر یک پرداختیم. اما در نظر داشته باشید کندل‌ها به تنهایی اطلاعات جامعی را در رابطه با خرید و فروش و نحوه معاملات در اختیار شما قرار نمی‌دهد. بهتر است با ترکیب کردن اندیکاتورهای دیگر مانند RSI ، بررسی مومنتوم و قدرت روند در زمان شکل‌گیری کندل دوجی، معاملات امن‌تر و بهتری را تجربه کنید و به کسب درآمد از بازارهای مالی مختلف بپردازید.
